BỆNH DA LIỄU LIÊN QUAN ĐẾN HIV/AIDS?

1.    Bệnh da liễu đặc hiệu ở người nhiễm HIV:
Phát ban sẩn ngứa (Papular pruritic eruption) (PPE), là biểu hiện da liễu phổ biến nhất ở bệnh nhân nhiễm HIV, được đặc trưng bởi các phát ban sẩn, đối xứng mãn tính ở các chi, thân và đôi khi ở mặt. Nguyên nhân chính xác của PPE vẫn chưa được xác định, nhưng người ta đã chứng minh rằng số lượng tế bào CD4 thấp hơn có liên quan đến tình trạng ngứa dữ dội hơn và mức độ nghiêm trọng của phát ban tăng lên. 

• Da khô quá mức: Suy giảm chức năng bảo vệ của lớp sừng. Nguyên nhân do hàm lượng lipid và carotenoids, đặc biệt là lycopene trong lớp biểu bì giảm quá mức. Tình trạng này là nguyên nhân chính gây ra lão hoá da sớm ở bệnh nhân HIV và cũng là một trong những nguyên nhân gây ngứa ở người nhiễm HIV.
• Viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan: được báo cáo phổ biến nhất ở bệnh nhân HIV, đặc biệt là những người có số lượng tế bào CD4 thấp. Là phản ứng quá mẫn với một số kháng nguyên trong tuyến bã nhờn. Do hệ thống miễn dịch hoạt động không đầy đủ, nấm Pityrosporum và một số vi khuẩn khác cũng có thể là nguyên nhân.
   
• Mụn trứng cá: bất kỳ loại mụn trứng cá nào cũng có thể xảy ra trong trường hợp viêm phục hồi miễn dịch, sau khi bắt đầu điều trị ART. Ngoài ra còn có mụn bọc (Acne conglobata), vảy phấn đỏ nang lông (Rubra pilaris)…

2.    HIV và các bệnh da liễu thông thường như viêm da tiết bã được báo cáo với tần suất cao hơn ở bệnh nhân nhiễm HIV.
Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp viêm da tiết bã liên quan đến HIV đều thuyên giảm khi điều trị ARV; vì vậy, việc phát hiện kịp thời nhiễm HIV và điều trị sớm nhất có thể sẽ cải thiện được các vấn đề về viêm da tiết bã. 

• Viêm da dị ứng: xuất hiện khá phổ biến ở những bệnh nhân nhiễm HIV, đặc biệt là trẻ em. Tình trạng này thường gặp ở những người có tiền sử gia đình bị dị ứng.
• Bệnh vảy nến: diễn tiến bệnh có thể trở nên nặng hơn, các thương tổn ở móng tay sẽ xuất hiện nhiều hơn và nổi bật hơn trong bệnh vảy nến liên quan đến HIV. Hơn nữa, nó có thể gây ngứa và kèm theo viêm khớp ở nhóm đối tượng này. Rối loạn điều hoà miễn dịch có thể là nguyên nhân gây ra bệnh vẩy nến khởi phát ở những người nhiễm HIV.
• Bệnh vảy phấn đỏ Pityriasis Rubra pilaris (RPR): là bệnh da liễu hiếm gặp, chủ yếu biểu hiện như một thành phần của hội chứng nang trứng liên quan đến HIV, bao gồm: Viêm tuyến mồ hôi mủ (Hidradenitis Suppurativa), mụn trứng cá kết hợp và lichen phẳng. Phản ứng miễn dịch bất thường với kháng nguyên HIV và hậu quả là viêm nang lông được cho là cơ chế đầu tiên của RPR, cùng với những biểu hiện không điển hình như chất nhày mủ quanh nang lông, bùng phát mụn bọc, lichen và đôi khi có loạn dưỡng móng.  RPR có thể có tiên lượng xấu hơn và gây ra các biến chứng dẫn đến tử vong như nhiễm trùng da. Hơn nữa, nguy cơ ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC) tăng lên ở bệnh nhân có bệnh vảy phấn đỏ liên quan đến HIV.

3.    Nhiễm trùng da cơ hội: Giai đoạn nhiễm HIV tiến triển số lượng tế bào CD4 giảm thấp và tải lượng vi rút cao, hầu hết bệnh nhân đều bị nhiễm trùng cơ hội, bao gồm:
Herpes simplex, Mycobacteria, Cryptococcosis, Histoplasmosis, u mềm lây, Talaronyces marneffei và u mạch trực khuẩn…

4.    Các biểu hiện da liên quan đến hội chứng viêm phục hồi miễn dịch (IRIS):
Dù có lợi, tuy nhiên việc dùng điều trị ART đã gây ra những hậu quả không tốt, trong số đó có hội chứng viêm phục hồi miễn dịch. Là đáp ứng viêm quá mức của hệ miễn dịch vừa được phục hồi với các tác nhân vi sinh vật đang tồn tại trong cơ thể hoặc kháng nguyên còn lại của các tác nhân này.

5.    Bệnh lây qua đường tình dục:
HIV không chỉ là một bệnh lây qua đường tình dục mà nó còn có thể làm thay đổi biểu hiện lâm sàng của các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác. Trong khi các bệnh lây truyền qua đường tình dục lại làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV. Các bệnh lây qua đường tình dục gây loét bao gồm: giang ma, hạ cam mềm, mụn rộp sinh dục, u hạt bẹn… các bệnh không gây loét như: mụn cóc, u nhú sinh dục, u mềm lây, giang mai thứ phát và nhiễm ký sinh trùng. Những bệnh này đều có những đặc điểm riêng; tuy nhiên, các biểu hiện và diễn tiến lâm sàng có thể bị ảnh hưởng bởi nhiễm HIV. 

6.    Tiêm chích ma tuý và các biến chứng ở da trên người nhiễm HIV:
Người sử dụng ma tuý qua đường tiêm tĩnh mạch ngoài nguy cơ cao nhiễm HIV, còn có thể gặp các biến chứng nhiễm trùng da, khi các thiết bị dụng cụ tiêm chích không được vô trùng, vệ sinh kém. Hậu quả gây ra như bệnh: Viêm mô tế bào; áp xe; viêm cơ hoại tử; u hạt; loét không lành; ban xuất huyết…dễ dẫn đến nhiễm trùng huyết và tử vong cao.

7.    Các khối u ác tính về da liên quan đến HIV/AIDS:
Giai đoạn nhiễm HIV tiến triển (AIDS) – Sarcoma Kaposi thường xảy ra ở giai đoạn này. Ngoài ra, còn có thể gặp các bệnh lý khác về da như: U lympho không Hodgkin tế bào B và u lympho tế bào T ở da.
Nguồn: Tạp chí Vi sinh Quốc tế - Tập 2023 | ID 6203193